Ramazan ayının hikmetlerinden 1

Ramazan ayının hikmetlerinden 1

Ramazan ayında tutulan oruç, İslâm’ın beş şartından biri olduğu gibi İslâm’a sembol olmuş iş ve ibadetlerin en büyüklerindendir.

Oruç; doğrudan Allah’ın rububiyetine bakar. Rububiyetine, yani; Cenab-ı Hakk’ın, her zaman, her mahlûka muhtaç olduğu şeyleri vermesi, terbiye etmesi, tedbirlerini alması, malik olduğu ve onları beslemesidir. Bu noktadan kul, oruçlu olduğunda Rabbinin; emrettiği ve yasakladığı kurallar çerçevesinde, kendisini terbiye ettiğini anlar. Rızkını veren Rezzak’ın; her şeyin Malik’i ve Müdebbiri (tedbirini alan) bir yaratıcısı olduğunu bilir, anlar, inanır ve emrine itaat eder.

Yeryüzü âdeta büyük bir sofra olarak donatılmış. Bu sofrada insanın; ummadığı bir şekilde ihtiyacı görülürken, Rahman olan Allah’ın, kullarını merhameten beslemesi anlamını ifade eden rahmaniyetini idrak eder. Yeryüzü aynı zamanda Rahim olan Allah’ın, diğer varlıkların da hayatlarının devamı için gıda ve ihtiyaçlarını merhameten karşılaması anlamındaki rahimiyetini anlar.

Bir üst makama yapılan talep, bireysel değil de toplu olarak yapılırsa kabulü daha fazla mümkündür. Yapılan isteğin ferdîlikten küllîliğe dönüşümü de diyebiliriz. Ferdî olarak yapılan duanın, toplu ibadetlerde ferdîlikten küllîliğe yükselmesi Allah katında kabule daha yakın olduğu rivayet edilir. Beraberce yapılan sahur ve müştereken açılan iftarlardaki hâlimizle yapılan duamızı ve ardından kılınan teravihleri bu grupta değerlendirebiliriz. Ramazan orucu bu manayı da hatırlatır.

Açlık çekilmeden açın hali anlaşılmaz. Oruçla kalınan açlık ile aç olan fakirlerin hâli, bizzat yaşanarak anlaşılır. İftar vaktindeki bir parça kuru ekmeğin, bir damla suyun ne kadar kıymetli olduğu o açlıkla idrak edilir. Böylece, bir damla suya, bir kuru ekmeğe muhtaç olarak hayatlarını geçirenlerin hâli bizatihi yaşanarak, o kardeşlerine merhamet duygusunun gelişmesine yardımcı olur, zemin hazırlar.

İftar vakti, insana haddini bildirir. O kadar mal ve servete sahip olanın oruçlu iken yemesi yasak olan yiyecekler iftar sofrasında önünde hazır olduğu hâlde, elini uzatamadığını, onlara hakiki malik olamadığını, ancak “buyurun, orucunuzu açabilirsiniz” izni geldiğinde sahip olacağını anlar, yaşar ve iradesini sabırla terbiye eder.  Evet, oruç; sabır ve şükrün anahtarıdır.

Oruç, kötü huylardan vazgeçip iyi huy edinmeye vesiledir. İnsan, gafletle çoğu zaman kendini, acizliğini unutuyor. Bununla beraber kendini âlemde vazgeçilmez kişi, yıkılmaz kale, bozulup dağılmaz bir yapıda görüyor, bu ise fâni olanın fena bir yanılgısıdır. Gözle görülmeyen bir korona virüsü dünyayı hizaya getirirken kulun bu had bilmezliği başına çok işler açmaktadır.

Kur’ân Ramazan ayındaki Kadir gecesinde inzal olmuştur, bu sebeple de değeri kıymetlidir. Öncesindeki hazırlık günleri Kadir gecesinin mana ve makamına hazırlık olması noktasından kula bir işarettir. 25/27 gün yapılan hazırlık, Kadir gecesinde tavan yaparak rahmetin yağmur yağmur yağmasına vesile olmaktadır. Bu manada bütünüyle Ramazan; oruç, mukabele ve teravihleriyle, yeryüzünde âlem-i manada bir heyecan, bir hareketlilik ve esasen bir büyük ruh katmaktadır.

Hayırlı Ramazanlar.

Mehmet Çetin

02.06.2017 Bostanlı İzmir