Posted by Risale-i Nur’da Japon konuları-8
- Sualler nelerdir? Japon konuları nerelerde geçer?
Biz bu başlık altında Japon konularının Risale-i Nur Külliyatı’nda nerelerde geçtiğini tesbit ederken, sorulan sualleri de özetle buraya, sırasıyla taşıyacağız, inşaallah.
- Eski Said Dönemi Eserleri’ni tarama yaptığımızda, konunun işlendiği ilk eser Makalât Risalesi’nde 7. sırada yer alan ve 9.Ocak.1909 tarihli İlmiye başlıklı makalesinde şu ifade geçer:
“Şimdiki Şarkta medeniyetin müessisi ve bize bir ders-i ibret vermiş olan Japonların, medeniyet-i cismaniyelerine hayat vermek için taharri-i din ederek, bazı sualler sormuşlar idi.”[1]
O dönem için yeni doğu medeniyeti vasfında olan Japonya, aynı zamanda kalkınmada ibretli bir örnektir. Zira onlar iktisadî ve maddî gelişmelerine hayat vermek için din araştırmaları kapsamında Osmanlıya sorular sormuşlardır.
- Bediüzzaman, 1909 başlarında neşredilen Nutuk Risalesi’ndeki Hürriyet’e Hitap makalesinde medeniyetin alınmasında Japon modeline dikkat çeker.[2]
- Şam’da Emevi Camii’nde 1911 yılında yaptığı konuşmasında İslâm’ın hakkaniyetine sıraladığı deliller arasında Rus’u mağlûp eden Japon Başkumandanının İslâmiyet hakkındaki şehadetine dikkat çeker.[3]
- 1919 yılında yayınlanan Nokta Risalesi’nin İfade-i Meram kısmında: “Şuâât ve şu kitapta mütekellim âciz kalbimdir, muhatap asi nefsimdir, müstemi müteharri-i hakikat bir Japon’dur; temaşa eden bunu düşünmeli.”[4],
- 1919-1920’lerde yayınlanan Şuâât Risalesi’nin İfade kısmında ise: “İşte şu risalede Kelime-i Şehadetin iki kelâmındaki tevhid ve nübüvvete dair tarz-ı tefehhüm ve tarik-i telakkimi Japon’un eski bir suali münasebetiyle yalnız meslek-i nazar noktasından mûcez bir icmal ile yazdım.”[5], diyerek Allah’ın birliği ve peygamberliğin anlaşılması tarz ve metodu üzerine, çok eskiden Japon’un sorduğu sual vesilesiyle sadece akıl yoluyla kısa bir özetini yazdığını ifade eder.
- Aynı eserin aynı kısmın girişindeki ilk sual şudur: “Sâni’in vücud ve vahdetine en vazıh delil nedir?”[6] ki ilerleyen satırda aynı sual şu şekilde sorulur: “Bizi kendisine iman etmeye çağırdığınız Allah’ın varlığına ve birliğine açık delil nedir?”[7] Bediüzzaman, bu suale dört delili getirerek cevap verir. Nokta ve Şuâât-ı Mârifetü’n-Nebî Risalesi’nde bu delilleri sıralayarak izahını yapar.
- Muhakemat’ın başında (s. 24) kitap tanıtım kısmında Muhakemat’ın üç kitap olarak tertip edildiğini bahseder ve üçüncüsü için “unsuru akide ile ecvibe-i Japoniye beyanındadır.”, der.
Haftaya devam inşaallah.
Mehmet Çetin
16.11.2020 Yeni Foça İzmir
[1] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 42 (Makalât)
[2] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 93 (Nutuk)
[3] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 239 (Hutbe-i Şamiye)
[4] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 287 (Nokta); aynı risale Mesnevî-i Nuriye’de de geçer.
[5] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 375 (Şuâât)
[6] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 376 (Şuâât)
[7] Eski Said Dönemi Eserleri, s. 402 (Şuâât)
