Bir isyanın haykırışı değil bu ifade. Bir anlayamamanın, fakat esas itibariyle belki anlaşılamamanın seslenişi desem daha doğru mu söylemiş olurum acaba?
Her mükellef elbette kader hattında hareket eder ve ef’alinin sorumluluğunu taşır. Ef’alinin sorumluluğunu taşır çünkü, fiilinin meyili, cüz-i iradesi ona aittir.
Dolayısıyla insanın, başına gelenler hakkında şikayete hakkı yoktur. Zira başına gelenlerin ya doğrudan sorumlusudur veya dolayısıyla sorumludur.
Bu girişden sonra ‘Nedir Bu Hayat’ ı soruyorsunuz değil mi ? Haklısınız. Yani bu açıklamaların ardından senin bu ifaden hangi gruba giriyor mu diyorsunuz? Yine de haklısınız. Cevabı zor bir soru gibi gözüküyor. Evet bir kere daha haklısınız.
Evet hayatta cevapsız hiç bir şey yok. Çünkü kainatta tek başına negatif, yani menfilik yok. Negatifin olduğu âlemde pozitif mutlaka vardır. İşte onu bulmak imtihanın içerisindeki sorucuklardır.
Hayat bu kadar zor duruma geliyorsa sorumlusu benim dedim. Çünkü ben insanım. Ama bu benim kaçış ve çıkışım olmamalı. Evvela, olan bitenle ilgili ilk sorumlu olarak kendimi gördüm mü? Evet. Ardından olumsuzluğa karşılık ne kadar olumlu olabildim? “Şu kadar” demem gerçekten yeterli mi? Değilse devam için, değil gayret niyet besledim mi? Bu niyeti kuvvadan fiile çıkardım mı? Veya ne zaman çıkaracağım? Tekrar aynı olumsuzluğun olmaması için ne gibi tedbirlerim var? Düşünülen tedbirleri iyice düşündüm mü? Ölçülere göre değerlendirebildim mi? İleriye yönelik artı ve eksilerini hesaba, ne kadar dahil ettm? Tedbirlerin ömrünü düşündüm mü? Olumluluğun oluşumu için düşünce, gayret ve fiiliyatta bulunurken tekrar gelen ikinci bir olumsuzluğa karşı da olumlu olmaya hazır mıyım? “Üçüncü, dördûncü, beşincilere bitmez tükenmez bir sabırı nereden bulabileceğimi araştırmalıyım” gibi bir hazırlığım var mı? Sorular, sorular uzar gider….
Ama, aman uzayıp giden zaman olmasın. Olumsuz geçen zamandan sorumlııyuz. O1umlu zaten dert değil, problem değil. Burada söz konusu olan menfinin müsbete kazanılması. Kazanılanlar benimdir kazanamadıklarım değil!
Toplumun temel taşı olan “aile”de yaşayan insan üzerine düşenin sorumluluğunu devamlı hissederek yaşamalı. Doğru, ama bazen olmuyor. Nedir bu olmayan diye oturup iyice incelemeliyim. Olmayanın bana bakan kısmında neler var? Oradaki olması gerekenleri veya yapmam gerekenleri eğer ben hakkıyla yapabilseydim eminim ki bunlar olmayacaktı. Eğer yine de olduysa artık benim irademin bittiği yerde kaderin başka bir hükmü var demektir, onun da hayırlısı olmasını dilemeliyim.
İslam ferde emreder. Ferdi esas tutar, muhatap alır, onun ferdi hayatının istikamette olmasını ister, tavsiye eder. Kur’an’da fertten ziyade cemiyete hitap eden ayete çok az rastlarsınız. İnsan kendine sorumlu olduğu kadar topluma sorumlu degildir. Ferd olarak ıslah olmuş, sorumluluklarını yerine getirmiş insanların oluşturduğu toplumun ancak teknolojik problemleri olabilir. Sosyal meseleleri elbette asgariye düşer.
O halde iş ve konunun muhatabı insanın ta kendisidir. Bu gerçek yeni keşfedilen bir hakikat da değildir. Ama ne varki bu gerçeği sürekli olarak düşünmemiz zihnimizdeki, hayatımızdaki yaptırıcılığın eğer devamını istiyorsak biraz sonraya değil “şimdi” ye lazım olan tedbirleri almalıyız . O tedbirlerin sıhhati için gerekenleri iyice düşünüp uygulamalıyız.
Hayat bir biri ardınca devam eden “şimdi”lerin toplamıdır. Şimdiyi müsbet olarak değerlendirmek için ne yapmam gerekiyor sorusunu devamlı sormalıyız. Cevabı kesinlikle olumlu değilse ziyandayız ve zamana karşı bir sorumluluğumuz daha oldu demektir. O halde işlerimizin en mühimini “şimdi”ye yakın zamana alalım, yapalım. Yarının “şimdi”si şu anki şimdi kadar kesin değil.
Şimdiki zaman kıymetle değerlendirildikten sonra yazımızın başındaki suale gerek kalır mı? Büyükölçüde kalmaz düşüncesindeyim.
Ya siz?
Mehmet Çetin
15.02.1998 Çiftehavuzlar-Çiğli-İzmir