Alanında ilk eser!
Altı Eşya hadisi, İslâm hukukunun esaslarını belirlerken kuyumculuk işlemlerine de esas alınması tavsiye edilmektedir. Bu hadisin yorumlarının günümüz kuyumculuk uygulamaları ile örtüşmemesi farklı sıkıntılara yol açtı.
Resûl-i Ekrem’in (asm) Altı Eşya diye tanınan hadis şöyledir:
“Altın altınla, gümüş gümüşle, buğday buğdayla, arpa arpayla, hurma hurmayla ve tuz tuzla misli misline, eşit ve peşin şekilde trampa edilir. Bunlardan farklı cinsler birbiriyle mübadele edilirse, peşin olmak şartıyla dilediğiniz gibi satış yapınız.”[1]
Yorumlarda değişimi yapılacak altının eski-yeni, baskılı-baskısız ve hatta ayar farkı gibi hususların dikkate alınmadan kütle ağırlıklarının eşit olmasını gerekli görürler. Âleme adaleti tesis için görevlendirilen Peygamberimiz (asm) 100 gram 14 ayar altın ile 100 gram 22 ayar altının eşit sayılmasındaki adaletsizliği kaldırmak için Altı Eşya Hadisindeki “altını altın ile” ifadesindeki “altın” tanımına dikkat edilmesine işaret etmektedir. Bu ifadeyi bir kuyumcu; bahsedilen eşitlemeyi her iki ayardaki 100 gramda bulunan has altın miktarlarının eşitlenmesi gerektiği şeklinde anlar ve uygular. Fıkıh âlimleri has altın hakkında bilgi sahibi olmadıkları ve günümüzdeki has altın tespitindeki binde birlik oranı hassasiyetinde bir hesaplamadan haberdar olamadıkları için kütlesel eşitlikte aramışlardır. İşçiliğin altın olarak hesabı ile oluşan farkın, fazlalık faizi sayılıp sayılmaması konularına bu kitapta çözüm aranmaktadır.
İmalatta, katkı maddelerin durumu, yay görevini yapan altın olmayan madenler, ayarlamada kullanılan işlemler, taşlı mamullerdeki taşın altın olarak işlem görmesi, hurda milyemindeki fire konuları, sarrafiyedeki tarih meselesi, tamir-ramat-mıhlama-kalemkârlık, ayar evindeki hassasiyet ve sorumluluk isteyen işler, vb. işlemlerindeki dürüstlük gibi imalata yönelik işlemlerimizde harama düşmeden nasıl işimizi yapacağız?
Hadiste alım satım eşit olmakla beraber peşin olması da tavsiye edilirken kredi kartı ile vadeli işlem yapılmaktadır. Daha kötüsü sektörümüzde kredi kartı ile nakit temin edildiği söylenmektedir. Bankaların altın ticareti, taksit sınırlamaları vb.
Altın kiraya verilir mi? Zekât hesaplamaları, işyeri sigortası, işçi hak ve sorumlulukları, çantacılık gibi bu satırlarda ifade edilemeyen daha nice konuları bu kitabımızda dile getirdik. Bu eserimizde, kuyumcu evladı olarak birikmiş dertlerimizi ifade etmeye çalıştık. Çözümü için bulabildiğimiz fetva ve yorumları, hükümleri taşıdık. Onlarca hocalarımızla görüştük. Nihayet bunları bir kitap halinde takdirlerinize arz ediyoruz.
Sahasında tek olan bu kitabımızın sonraki emsali eserlerin ortaya çıkmasına vesile olacağı ümidi hepimizi heyecanlandırmaktadır. Basımından, yayılmasına, konu ile alakadar olan hocaların dikkatini çekerek meselemize eğilmelerine, hükümet erkânının bizimle alakadar konuların kanunlaşmasına varıncaya kadar alakalı herkesin dikkatini ancak bu ve emsali eserlere sahip çıkarak gündemimizde canlı ve etkili tutmak ile mümkün olacağı kanaatini taşıyoruz.
Hayat Yayınları arasında neşredilen kitabımızın hayırlara vesile olmasını diliyoruz.
Mehmet Çetin
21 Ekim 2014 İzmir
[1] Müslim, Müsâkât, 81; Ebu Dâvûd, Büyû’, 18; A. İbn Hanbel, V, 314, 320.
Muhterem Hocam,
Yukardaki yazıda bahsettiğiniz kitabınızın haram/ helal noktasında hassas olan bütün vatandaşlarımızla birlikte bilhassa memleketimizin kuyumcuları tarafından bir başucu kitabı olmasını Allah-u Teala`dan niyaz eder, yeni çalışmalarınızda muvaffakiyetler dilerim.